Erdemli Sanayi Sitesi’nde iş yeri bulunan bir
komşumuz var.
Dört işçi ve çırak çalışıyor yanında.
Böylece iş yerinde toplam beş kişiler.
Öğle yemeklerini iş yeri sahibinin eşi yapıyor.
Her gün iki çeşit yemek hazırlıyor.
Öğle temeklerini evinde eşi hazırlayan ş yeri
sahibi komşumuza, “neden evde yemek
hazırlatıyorsun?” diye sorduğumda; “bir kişi
dürüm yediğinde en az 10 lira. Yemek yediğinde
en az 10 lira. Biz beş kişiyiz günde 50 lira yemeğe
para vermem gerekiyor. 26 günde bin 350 lira
yemek parası vermem gerekiyor. Ve sonuçta
hem ben hem de çalışanlarımızın karnı 10 liralık
yemekle doymuyor. Evde hanım yapıyor, her gün
iki çeşit yemek ve bizler yiyoruz. Hesapladım, aylık
yemek masrafımız 500 lirayı geçmiyor bu şekilde.
Zaten çevremdeki dükkanların sahipleri genellikle
evde pişirtiyor yemeklerini. Gelirimiz artmadığı
için ayakta durmak zorlaştı. Her esnaf kendisine
göre tasarruf yapacak formüller buluyor.
Lokantalar da yemekler çok pahalı. Tantuni
pahalı ,tavuk tantuni bile artık pahalı gelmeye
başladı bizlere.”
İ C
Menderes Caddesi üzerinde ayakkabıcılık
yapan bir başka komşumuzun da annesi her gün
öğle yemeklerini pişiriyor, oğlu götürüyor.
İş yerinde çalışanların yemeklerini önceleri
lokantadan ısmarlayan bu işletmeci, gelirinin
düşmesi nedeniyle lokantayı bırakarak annesine
yemek yaptırmaya başladı.
İ C
Bu iki örneği uzatmaya gerek yok.
İnsanların satın alma gücü düşünce, esnaf ve
sanatkar bundan doğrudan etkileniyor.
İ C
Haberlerde izledim, berberler müşterileri içeri
girince elektriği yakıyorlardı. Diğer zaman güneş
ışığıyla idare ettiklerini söylediler muhabire.
İ C
Enflasyonun artması ve işlerin eski günlerde
olduğu gibi kazançlı olmaması, esnafın ekonomik
önlemler almasını sağlamaya başladı.
Her iş yerinin özelliklerine göre bu ekonomik
tasarrufların biçimi değişiyor. Ama sonuç olarak,
ekonomik tasarruflar başladı.
İ C
Esnafın ekonomik tasarruflara başlamasından
en çok da diğer esnaf arkadaşlarının etkileneceği
açık. Örneğin, bu yazımda belirttiğim esnafların
yemeklerini bir lokantadan yemek yerine evlerinde
pişirmeleri lokantacı esnafı etkiliyor. Tantunicileri,
dürümcüleri,dönercileri,sıkmacıları,sulu yemek
satıcısı işletmelerin müşterilerinin azalmasına
neden oluyor.
İ C
Ekonomik tasarruflar ilerledikçe işçi çıkarma,çırak
çıkarma aşamasına gelecek.
Buna sanayi sitesinde bir sanatkarın söylediğinden
örnek vereyim; “Benim yanımda 4 kişi çalışıyor.
Aralık ayında ya da Ocak ‘da iki işçiyi çıkaracağım.
Çünkü benim işim ilaç motoru tamiri. Kış aylarında
ilaç motoru ve pompası çalışmadığı için arıza
yapmazlar. Bu nedenle,iki işçiyi çıkarmayı
düşünüyorum.”
İ C
Hayat pahalılığı,enflasyon,dövizlerin değer artışı,
faizlerin artması, alınan kredilerin ödeme günlerinin
gelmesi, ertelenen borçların ödenmesi sürecinin
başlaması gibi nedenlerle parasal sıkıntıya düşme
olasılığı bulunan esnaf,tüccar ve tacirlerin şimdiden
ekonomik önlemler almaları kadar doğla bir durum
olamaz.
İ C
Ekonomistler, önümüzdeki günlerin daha çetin
geçeceği önyargısı ne denli gerçekleşecek şimdiden
bilemeyiz ama insanların çeşitli ekonomik tasarruflara
başladıklarını gördüğümüz için biliyoruz.
ALLAH SONUMUZU HAYIR ETSİN,İNŞALLAH!