Merhaba sevgili okurlar, malumunuz covid-19 sebebi ile bir hayli zamandır sizlerle buluşamadık. Bu geçen zaman zarfında koronaa virüsü sebebiyle etkilenen dünya düzeninde haliyle ülkemizde nasibini almıştır. Bu süreç ülkemizi yaşayış bakımından etkilediği gibi yaşamımızın bir parçası ve müeyyidelerle çevrelereyen yaşam alanımızı düzenleyen hukuk kurallarımızı da etkilemiştir. Pandemi döneminde işverenler ve işçiler açısından bir çok önlem alan ülkemizde, bu süreçte işverenler tarafından çok sık uygulanan KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNDEN ve bu ödeneğin EMEKLİLİK sürecine etkisinden bahsedeceğiz.

KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ ; Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır. Bu uygulama ile devletimiz, pandemi döneminde sokağa çıkma yasakları ve bulaşıcı korono virüsü sebebiyle işleri azalan işverenlerin, işçi çıkarmaması için bir nevi destek mahiyetinde böyle bir uygulama getirmiştir. İşverenlerin bu ödenekten yararlanabilmesi için bazı şartlar gereklidir. Bu şartlar ;

*İşverenin kısa çalışma talebinin iş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu uygun bulunması,

*Kısa çalışmaya tabi tutulan işçinin kısa çalışmanın başladığı tarihte çalışma sürelerini ve prim ödeme şartlarını sağlamış olması (Covid-19 etkisiyle yapılan kısa çalışma başvurularında, son 60 gün hizmet akdine tabi olmak kaydıyla son 3 yıl içinde 450 gün prim ödemiş olması),

*İş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu kısa çalışmaya katılacaklar listesinde işçinin bilgilerinin bulunması,gerekmektedir.

İşverenin talebi doğrultusunda yukarıda şartların varlığı halinde işverenin kısa çalışma ödeneği kabul edilecektir. Bu kabulden sonra işverene ödenecek olan kısa çalışma ödeneği sigortalının son oniki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının % 60’ıdır. Kısa çalışma ödeneği, işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde çalışılmayan süreler için, işçinin kendisine ve aylık olarak her ayın beşinde ödenir. Yani çalışan 14 gün çalışmadıysa, 16 günlük ücretini işverenden tam olarak alır, kalan 14 günlük ücretinin %60’ını İŞKUR’dan alır. Kısa çalışma ödeneğinin süresi üç ayı aşmamak kaydıyla kısa çalışma süresi kadardır

Kısa çalışma ödeneği alan işçinin kısa çalışma ödeneği aldığı süre için genel sağlık sigortası primleri ödenmektedir. Söz konusu dönemde kısa ve uzun vadeli sigorta primleri aktarılmaz. Yani işveren çalıştırdığı işinin emekliliğine yönelik siğorta primi ödemez. Bu süreçte yatan sigorta primleri ile sadece işçi genel sağlık sigortaası kapsamında sağlık güvencesinden faydalanabilecektir.  Dolayısı ile pandemi sürecinde çalıştığı işyerinde eğer işveren kısa çalışma ödeneğinden faydalamış ve bu şekilde işçi çalıştırmışsa, işçinin bu dönem çalışması emekliliğini sigorta primlerinin ödenmemesi nedeniyle bu ödenekten faydanılan gün kadar uzamış sayılacaktır. Unutmamak gerekir ki bazı işverenler hem kısa çalışma ödeneğinden faydalanarak işçi çalıştırmış, hemde bu ödeneğin işçiye vermiş olduğu hakkı ihlal etmiştir yani işçi bu dönemde tam gün mesai yaptırılmayarak, mesai saatlerini covid-19 virüsü nedeniyle azaltacaktır. Fakat uygulamada birçok işveren hem kısa çalışma ödeneğinden faydalanmış hem de bu ödenekle beraber işçisini tam gün mesai yaptırmıştır. Bilinmelidir ki bu yapılan durumun Türk Ceza Kanunu kapsamında cezai müeeyideleri olduğu gibi işçiye 4857 sayılı yasanın 24. Maddesince de haklı sebeple iş akdini fesih etme hakkını doğuracaktır.